De hyperkinetische Arbor Fenton (Conner Chapman) groeit op in een armtierige Britse wijk waarin alle straatjes naar de toekomst doodlopen. Met zijn vriend verkoopt hij schroot aan een vrekkige handelaar, om letterlijk de meubelen te redden. The Selfish Giant toont de blanke pit in een jongetje dat veel te snel een ruwe bolster moest worden. Dit verhaal over een noodlottige vriendschap laat je niet onbewogen.
Je groeit op zonder vader, met een werkloze moeder en een drugsverslaafde broer. In een éénkamerhuis met een voortuin die je herkent aan het verzameld afval, geen geld voor een bloempje aan het venster, alles grijs. Ben je nog niet hypernerveus, dan word je het wel. Het gebrek aan perspectief doet kale muren oplopen. Arbor zit gevangen in zijn brullend lijf dat geen kans op uitbreken ziet. In de grauwe straal rond een kerncentrale blijven alle lichten uit.
Regisseur Clio Barnard is niet het romantische type, ze gaat recht op de viezigheid af. De vuilbekkerij, de lelijkheid, de ongegeneerde uitbuiting van kinderen die geen andere keuze hebben. De grote klasse van The Selfish Giant is dat je compleet vergeet naar een film te zitten kijken. Het vereist een portie verbeeldingskracht om achter da manneke nog een acteur te zien die mogelijk een zijstreep of eens een hemdje draagt. De uitzichtloosheid overmeestert je als kijker totaal, gooit al zijn netten over je heen. En laat Barnard je even vrij uit de beklemming, dan doet ze dat haast gemeen, met stilteshots – een lege wei voor de torens van een kerncentrale – als slotzinnen van een treurgedicht. Met één boodschap: voorbij het nergens ligt er niets.
Toch is The Selfish Giant meer dan een miseriefilm, daarvoor zit er onder koper, lood en zink te veel poëzie verscholen en niet-recycleerbare vriendschap. De kleine, drukke Arbor is de tegenpool van zijn mollige, grotere buurjongen Swifty (Shaun Thomas). Hij moet bijtrippelen om hem op straat te kunnen volgen. Bijtertje en teddybeer, verenigd in de strijd. Hun speelse jongenszijn moeten ze al te vaak tot staal buigen en dat snijdt door je hart. Dat doet ook het beeld van een stoere jongen die een pony streelt.
Clio Barnard maakte met haar tweede film (na The Arbor) een indrukwekkend sociaal drama met twinkelinkjes doorheen de tristesse. Toch moet ze bukken voor een grootmeester als Andrea Arnold. Zij weet in haar sociale verhalen (Red Road, Fish Tank) meer dimensies te leggen of een boeiende intrige. Ze legt het drama ook in conflicten tussen meerlagige personages en hun botsende karakters. Zo kent Arnold in Fish Tank een ambigue rol toe aan Michael Fassbender, die tegelijk lief en gluiperig is, en zijn stiefdochter in verwarring brengt. Ze weeft door haar sociale film een psychologische machtsstrijd. Clio Barnard moet bij Arnold mosterd gaan halen, maar wij reserveren nu al een plekje aan haar – allicht krakkemikkige – keukentafel.
Johan De Crom 