Paradise Trips

Hondstrouwe buschauffeur Mario heeft nog maar net zijn schup afgeveegd, als hij een allerlaatste klus aanneemt. Hij rijdt een bende feestvierders naar een technofestival in Kroatië. Tussen de hippies die hij veracht, duikt zijn eigen zoon op, het langharig werkschuw tuig met wie hij al jaren overhoop ligt. Regisseur Raf Reyntjens bedacht een theatrale setting om het conflict tussen een principiële vader en zijn argeloze zoon scherp te stellen. In Paradise Trips moeten ze allebei inleveren, maar daar worden ze rijker van.  

“Je moet leven naar je waarden, niet naar principes.” Dat zei mijn moeder ooit en gelijk had ze. Principes lopen langs vaste lijnen en laten geen speling toe, terwijl het dagelijks leven aaneenhangt van de uitzonderingen. Je moet kunnen afwijken van je regeltjes, dan pas leef je waard-ig. Mario (Gène Bervoets) had die woorden duidelijk niet begrepen, zijn stijfkoppigheid leidde tot een harde breuk met zijn zoon, ver voor dit verhaal begint. 

Ieder zijn koppigheid

Veel punten voor de openingsscène van deze prent. Mario zit nors in een bompazetel en wacht tot zijn vrouw zijn eten toeschuift. Buiten zien we de regen met bakken neerslaan op een bus met opschrift Paradise Trips. Die ironie slaat op grijs België, maar zeker ook op Mario zelf. Met zijn bus kan hij naar de einder reizen, zijn blik over obstakels hijsen, maar hij ziet enkel uitgesleten wegen en volle witte lijnen waar je niet overheen mag, borden met snelheidsbeperkingen. Hij zal nooit te hard rijden en dat is misschien mooi, maar saai is het zeker. Zijn passagiers vindt hij schoffies, op de bus speelt hij zijn muziek. Niks contact, al zijn kansen verkeken. In zijn wit hemdje en stropdas verstrikt.  

Zoon Jimmy wijkt in alles van zijn vader af. Hij gaat trippen op techno en goa, draagt dreadlocks, opzij weggeschoren. Hij mediteert in zijn ouwe mobilhome, verbiedt zijn zoon Coca-Cola en al die andere ‘kapitalistische shit’. Je scherper afzetten kan haast niet en Raf Reyntjens schuift ook bijna uit over zijn twee karikaturen. Maar hij blijft meesterlijk overeind omdat de tegenstrijdigheid die hij neerzet, slechts schijn is. Ondanks alle uiterlijke verschillen gedraagt zoonlief zich namelijk net als zijn vader. Even principieel, even koppig en agressief, maar dan gewoon aan de andere kant van het continuüm.  

Waarheid in het midden

De waarheid ligt in het midden. De kijker ziet hoe Mario zich in zichzelf keert en zijn leven verarmt, maar voelt ook warmte voor deze vastberaden doorzetter, het plichtbewuste werkpaard. Zoon Jimmy lijkt luchtiger in het leven te staan, maar zijn nonchalance slaat helemaal door. Zijn eigen zoon Sunny groeit op tussen partygangers op een gore camping en zit zich alleen maarte vervelen met zijn computergame. Super Nintendo Mario Bros is zijn enige kameraad.

Ergens weten beide werelden elkaar aan te raken en dat maakt van Paradise Trips een ware parabel, wat ‘een symbolisch verhaal over de juiste manier van leven’ is, vaak‘met een simpele verhaalstructuur’. Zo is het. Paradise Trips moet het niet van vernuftige dialogen hebben, ook niet van pakkende emoties, Reyntjens houdt je op een afstand, gebruikt wat geestige beeldtaal en visuele ideetjes, maar richt je blik vooral op de naakte boodschap. Eentje die vaders en zonen moeten inzien, maar die helaas weer sneller door moeders en dochters begrepen zal worden. Waarop zij dan zuchten.   

Blijf cappuccino bestellen

vader-en-zoon-finno

“Wanneer ik op een zaterdagmorgen ergens in een gezellige Brusselse koffiebar omringd met kranten aan de cappuccino zit, denk ik: I love my life. Maar als ik uitzoom, zie ik mezelf aan die cappuccino zitten, terwijl de wereld druk doende is met webben weven voor de toekomst.” In dS Weekblad schrijft Lieve Van de Velde over de spijt nooit moeder te zijn geworden. Dat doet ze eerlijk en trefzeker, met weinig sentiment maar veel gevoel. Ze pent niet in grote halen, verliest zich niet in pathetiek. Ze bouwt een kaartenhuis van zinnen waarin elk woord telt. Lieve Van de Velde spreekt liever in treffende symbolen dan in grote verklaringen van ik-heb-pijn en wat-een-verdriet. “Over 25 jaar kijk jij aan de rand van het zwembad naar een zoon die zijn zoon leert zwemmen, terwijl ik nog altijd aan de cappuccino zit”, zegt ze aan een vriendin met kinderen. “In mijn geval blijven rol en status onveranderd bij het voortschrijden van de jaren, hoeveel reizen ik ook maak, hoeveel boeken ik ook lees, hoeveel yogahoudingen ik ook onder de knie krijg”, bedenkt ze nog in stilte.

Je bent een vrouw zonder kinderen, Lieve, en weet een man zonder kinderen te raken. Ik zit ook maar onbewaakt een weekendmagazine te lezen, wanneer je de vader in mij door elkaar schudt die ik in feestzalen met nieuwe meisjes weet te bedwingen. Je schrijft dat zonder kinderen er geen enkele draad uit jezelf vertrekt en een nieuw leven breit, maar net in die zin weet je met mij een verbinding te spinnen. Ik lees je voor het eerst en google je niet, maar voor mij ben je nu al schrijfster. Je hebt gereisd en hard geleefd, je absorbeert en stuwt weer uit naar al wie je lezen wil. Alleen uit jouw leven kon deze tekst komen. Hadden luiers en speelgoedtreinen je met één letter afgeremd, dan is elke cappuccino op elk terras meer dan de moeite waard geweest. Breng voor die bakjes troost bij mij het bonnetje binnen. In elk van jouw pennentrekken schuilt een vrucht. Blijf zitten waar je schrijft en vermenigvuldig u.

“Leg het risico op spijt in het vooruitzicht en een mens komt al eens uit zijn comfortzone”, zeg je. Jij hebt dat niet gedaan, schrijf je, je werd geen moeder. Je hebt gezocht naar ontplooiing en vond geen tijd voor kinderen. Dat steekt je.

Zie het anders, Lieve. Tenminste ben jij niet zonder zelfontplooiing aan een kroost begonnen, heb je niet bij voorbaat je dromen in een verkaveling geborgen, het geluk naar je nageslacht doorgeschoven en je fingers gecrosst. Neem een vooruitzicht als comfortzone en een mens loopt al eens risico op spijt. Sta op, zet bloemen in een vaas, verrijk mijn leven met je taal. Zij daar, zitten ook maar wat te knoeien.

Lees zeker ook het fantastische origineel, het verhaal dus van Lieve Van de Velde.