‘Orthodoxe joden hechten ook veel belang aan uiterlijke tekenen van hun geloof. Maar zij aanvaarden wel de consequenties daarvan. Ik heb nog geen orthodoxe jood gezien die een loketfunctie in Antwerpen wil. Zij vermijden conflicten. Dat is het verschil. Moslims eisen wel een plek op in de publieke ruimte, in het onderwijs, met hun uiterlijke geloofstekenen. Dat zorgt voor spanningen.’
Bart De Wever vindt het nodig om onderscheid te maken tussen bevolkingsgroepen in zijn stad en linkt moslims aan conflictgedrag. Hij is inmiddels het punt voorbij dat hij ‘problemen bij de naam wil noemen om ze te kunnen aanpakken’, hij heeft zelfs geen problemen meer nodig, geen rellen op de Turnhoutsebaan, geen geweld tegen politie, om ‘paard en kar te noemen’. Er valt geen kar te bespeuren en nog spreekt De Wever van een lelijk paard. Hij verwijt links dat het de ogen sluit voor problemen, maar zelf verzint hij problemen. Het wordt moeilijk zo iemand ernstig te nemen.
En toch is het net dat wat gebeurt. Bart De Wever is volgens een bevraging van De Morgen bij ruim honderd prominente Vlamingen de meest ‘invloedrijke intellectueel’. Dat het zover is kunnen komen, is zeker niet de schuld van een of ander klootjesvolk waarover meewarig moet worden gedaan in kwaliteitskranten. Het zijn namelijk die kwaliteitskranten zelf die straks in de Seefhoek een human-interestreportage gaan maken met de vraag: ‘wat vind je van de uitspraken van De Wever over het verschil tussen moslims en joden?’. Dat zal dan op redacties beschouwd worden als objectieve verslaggeving, want elke mening zal aan bod komen – met de meest radicale citaten in de titel welteverstaan. Volgende week hebben ze het dan over ‘de heisa die was ontstaan na de uitspraken van De Wever’, terwijl ze er zelf een heisa van maakten. Zo word je dus ‘een invloedrijk intellectueel’.
De teneur is op dag +1 al gezet. De Standaard vatte een stuk aan met als boventitel ‘Zijn sommige minderheden assertiever dan andere?’. ‘Conflictueus’ werd door ‘assertief’ vervangen en ‘moslims’ door ‘sommige minderheden’ en de stelling werd een vraag, ten behoeve van de neutraliteit, maar de vraag werd toch maar mooi de publieke arena in geworpen, precies waar De Wever ze wil hebben.
Zelfde verhaal in De Morgen, via een interview met politicoloog Dave Sinardet die het thema krijgt voorgeschoteld. Hij wijst erop dat De Wever de joden niet aanvalt op hun visie op homoseksualiteit en de moslims wel. Daar krijgt De Wever wat weerwerk, maar de discussie is naast de kwestie en de journalist leidt met zijn vraag het verkeerde debat in. Voor je het weet, zitten twee verstandige mensen een discussie te voeren over welke geloofsgemeenschap al dan niet homofober is dan de ander. Weer wat De Wever wil: het debat op het vuur houden. Wat de kiezer zal onthouden, is: ‘die vreemdelingen zijn homofoob’. Ik zeg niet dat je het debat niet mag aangaan over de visie van religie op seksuele geaardheid, maar het onderwerp ligt hier vandaag wel gewoon zomaar op tafel, zonder aanleiding, en de katholieken en atheïsten blijven buiten schot.
Die beheersing van het politieke debat door één persoon, keer op keer, is op zich al verontrustend. Dat het debat ook nog eens draait om stigmatiserende uitspraken – zonder een concrete aanleiding – van diezelfde persoon, zonder dat die uitspraken zelf worden aangevallen, is nog verontrustender. Zeker wanneer die stigmatiserende besluiten van De Wever voortvloeien uit volslagen kromme redeneringen en navelstaarderij.
Wat De Wever doet, is zijn overtuiging als de waarheid aannemen. Dat je achter het loket geen hoofddoek of andere religieuze tekenen mag dragen, is voor hem gewoon een gegeven. Het is een axioma waarvan hij vertrekt, in zijn stellingname is dat geeneens een discussie meer waard. Je volgt dat dan braaf en bent een flinke jood of je legt je er niet bij neer en bent een conflictgedreven moslim. Zijn eigen mening is het uitgangspunt en je wordt door De Wever beoordeeld in hoe ver je daar in volgt. Dat heet overigens niet integratie, maar assimilatie. Zo blijft hij blind voor andere meningen en visies waardoor hij werkelijk denkt een pamflet te kunnen opstellen van Vlaamse normen en waarden die wij allemaal delen en waar nieuw- en oudkomers zich aan moeten houden.
Dat zo iemand de plak zwaait in Vlaanderen mag je gerust bang maken. Met enig vermogen tot zelfrelativering zou De Wever enkel kunnen besluiten dat zijn eigen mening nog altijd maar zijn eigen mening is en dat die niks meer waard is dan die van een ander.
We zijn ver heen als een job willen bij de stad bestempeld wordt als conflictueus gedrag. Je niet zomaar neerleggen bij een maatregel als het verbod op religieuze tekenen is volgens Bart De Wever dus muiterij. Simpeler gesteld: als je je niet zomaar neerlegt bij wat wij hebben beslist, ben je een belhamel. Het is een uiting van tunnelvisie. In je grote gelijk kan je er niet mee overweg dat iemand anders een andere mening heeft, je kunt het je zelfs niet voorstellen, de ander kan alleen nog een idioot zijn. Dan word je zo kwaad dat je die ander criminaliseert. ‘Analyseer mijn discours van de voorbije dertig jaar. Je zal vooral continuïteit zien’, zegt Bart De Wever. Dat klopt, hij schoof geen millimeter op in de richting van een ander, wie dan ook. Ik zou me er als burgervader niet mee op de borst kloppen.
De veralgemening, het gebrek aan perspectief (er zijn gewoon veel minder joden dan moslims in Antwerpen), het beoordelen van het gedrag van anderen op basis van je eigen waardenpatroon, het vertonen van conflictgedrag terwijl je zelf het conflict opzoekt, het tegen elkaar opzetten van gemeenschappen. Er is onnoemelijk veel om De Wever op aan te pakken. In de plaats daarvan rent de pers als een bezetene naar de richting die De Wever aanwijst. Er was zondag geen vuiltje aan de lucht, geen wolkje aan de hemel en er was maar één man conflictueus: de burgemeester van een multiculturele stad. ‘Waarom doet hij dat?’ ‘Waarin zit zijn denkfout?’ Die vragen moet de pers beantwoorden. Leg die navelstaarderij bloot, de manipulatie van een bevolking in een verkiezingsjaar. Het is je verdomde plicht.
Meyrem Almaci en Kris Peeters zagen wel de lichtbak die De Wever had aangefloept, maar ze zagen er een afleidingsmanoeuvre in van de aanval met de handgranaten in Deurne en van het Antwerpse drugsbeleid. Ze maken daar in mijn ogen een kapitale fout, want ook zij sparen De Wever. Wat besluiten de N-VA-kiezers namelijk uit zulke terughoudendheid? Juist: ‘Niemand kan hem tegenspreken, omdat hij gewoon gelijk heeft.’
Pers en politiek verblinden zich. Ze springen mee in het hinkelpark dat Bart De Wever heeft uitgetekend. Hij gooit de steentjes in de vakjes waar je overheen moet, iedereen springt onachtzaam over de thema’s en meningen heen, over de kromme bochten in de redenering waar hij niet op wil ingaan.
Als greep uit de beledigingen die De Wever zijn politieke tegenstanders al heeft toegedicht, nemen we even die van zondag: ‘de valse menslievendheid van links’ omdat zij tegen een hoofddoekenverbod zijn. Doen de tegenstanders van De Wever nu echt zodanig in hun broek, zijn ze nu echt zo bang hun kiezers te verliezen, dat ze daar niet eventjes radicaal tegenin durven gaan? Laten ze zich nu echt dicteren wie of wat ze zijn, gewoon omdat ze een mening hebben?
Je kunt hier heel anders op reageren. Tegen een hoofddoekenverbod zijn, heeft niets met menslievendheid te maken, maar met de verdediging van de liberale waarden van de Verlichting. Ik heb helemaal niets met godsdienst en hoe minder religie er zou zijn, hoe minder wereldconflicten allicht. Ik ga ook niet beweren dat er geen enkel moslimmeisje vanuit enige druk een hoofddoek draagt en dat ook niet counteren met te tellen hoeveel er die hoofddoek dan wel uit vrije wil opzetten. De enige maatstaf die ik hanteer, is de grondwet: dat pakket waarden die sommigen zo graag in een Nieuwkomersverklaring zouden laten opnemen. En die grondwet zegt dat hier godsdienstvrijheid heerst en die godsdienst kan je niet op commando afleggen. Als je je hoofddoek moet afdoen op het werk, dan kan je hem net zo goed nooit dragen.
Jaja, er is de scheiding van Kerk en staat. Maar die valt pas wanneer religieuze voorschriften de wet gaan dicteren en in het huidige antireligieklimaat zou ik me daar geen zorgen over maken. De scheiding tussen Kerk en staat komt heus niet in het gedrang door een moslima met hoofddoek die een stempel op je paspoort zet.
Een andere waarde die we hier aanhangen, is: ‘een mens is onschuldig tot zijn schuld bewezen is’. Verdedigers van een hoofddoekenverbod bergen die waarde de facto op. Hun argument is dat de staat neutraal moet zijn. Wat zeggen ze daar eigenlijk mee? Dat iemand die een geloof belijdt zijn of haar job niet neutraal zou uitoefenen. Dat een moslima pakweg een homo niet fatsoenlijk zou behandelen aan het loket. Ik vind dat een schandelijke blijk van wantrouwen en een verborgen beschuldiging zonder dat de schuld is bewezen. Als er klachten zijn van klanten of burgers, zal je dat wel horen via de ombudsdienst of het klachtenformulier. Een hoofddoekenverbod is niets minder dan toegeven aan de vooroordelen van de burger tegen een moslim of een gelovige. En stel dan nog dat je je hoofddoek afneemt. Neemt dat je godsdienst en je overtuigingen weg?
Om het af te leren nog een oefeningetje dat je in een aanval op De Wever kan gebruiken. Hij begrijpt niet dat de mensen die in mei ’68 bh’s verbrandden, ook de mensen zijn die nu een hoofddoek ‘verdedigen’ (dat doen ze trouwens niet, ze verdedigen het recht op godsdienstvrijheid).
Wel, het is niet omdat dat allebei over religie gaat dat daar iets inconsequents aan zou zijn. Waar de mei ‘68’ers en die ‘valse menslievenden’ toen en nu voor pleit(t)en, is de vrijheid. Toen werd die onderdrukt door de overheersende katholieke kerk, vandaag door het overheersende anti-moslimdenken. Moeilijker is het niet, maar de journalist van De Zondag liet het allemaal wel passeren. Hij verlekkerde zich allicht op zijn primeur.
Bart De Wever aanpakken is gewoon makkelijk. Het enige wat je moet doen, is staan voor je eigen waarden en niet zwijgen of je laten wegzetten voor welke belediging dan ook die hij je wil toekennen. Sta voor wat je sta, ontsla al je spin doctors, kijk niet naar peilingen en spreek nu eens voluit. Pak Bart De Wever op zijn navelstaren, op zijn manke redeneringen, val hem aan op zijn eigen terrein (suggestie: de waarden van de Verlichting). Hij is niet slimmer dan jij. Begin er aan.
Johan De Crom 