‘Hypnosen’: triomftocht van de eigenheid

(Copyright: OutNow)

Een jong koppel staat op de rand van een doorbraak met zijn gezondheidsapp voor vrouwen. Op een high-end trainingsweekend voor appontwikkelaars houdt Vera (Asta Kamma August) zich in de pitch helaas niet aan het script. Bij André (Herbert Nordrum) breekt het angstzweet uit. Komt ‘zijn’ app in gevaar? Heeft hij het nog voor het zeggen? Hypnosen toont in onnavolgbare humor hoe de verhoudingen kantelen als je in een patriarchale relatie aan wat touwtjes begint te trekken. Hoe de wereld van de ene instort, zodra de ander tot leven komt.

De filmtitel verwijst naar de hypnose die Vera daags voor het weekend ondergaat om van haar rookverslaving af te geraken. Die verandert haar van een volgzame dochter en partner in een vrouw die plots zichzelf wordt, met de meest knotsgekke uitingen eerst. Bij een anekdote binnen de pitch, over haar eigen gezondheid, beeldt ze plots wel héél veel bloed uit, je ziet het in gedachten over haar heen kolken, terwijl van de weeromstuit het laatste bloed uit Andrés gezicht wegtrekt. Vera is geheel ontspannen, naturel en komt tot leven, André is de regie kwijt en verkrampt, staat te stuntelen zonder zijn PowerPoint. Voor één keertje weet hij het niet beter, met zijn mond vol tanden.

De humor spat een hele film van het scherm af en als publiek weet je niet waar eerst te kijken of wat eerst te voelen. Ga je voor het medelijden met André die amechtig zijn gezicht probeert te redden? Die plotsklaps niet meer de bovenhand kan spelen in de relatie – wat doet dat met zijn zelfvertrouwen? Of ga je toch maar voor de aanstekelijke ontbolstering van Vera en de finale overwinning van de vrouw op de man, van het feminisme op het patriarchaat, van de spontaniteit en het zelfzijn op de vastgelegde formats en geijkte paden, van het wezen op het ego?  

Hypnosen toont welke schwung er vrijkomt, hoeveel energie de ruimte wordt in gekatapulteerd, als iemand zichzelf begint te zijn en zich loswrikt. Verrukkelijk om naar te kijken, prachtig voor wie het kan zien. Vera met vertrouwen is een fenomeen, je wil dat iedereen Vera wordt.

De Zweedse regisseur Ernst De Geer speelt het erg slim en houdt het beste tot het sublieme eind. Hij tekent met grote halen maar richt zijn pen volledig op de humor. Het is die groteske humor die iets moois maar ook pijnlijks vertelt. Je proest het uit, maar met de hand voor de mond. Dat heet tragikomedie.  

Hypnosen leunt thematisch dicht aan bij Sick of Myself en Toni Erdmann, even fenomenale films over de menselijke kreet om aandacht en erkenning waarvan de echo pas verstilt in je eigen schoot en die van je geliefde(n).

Lekker vrijen om goed te praten

Je kunt de liefde prefab bedrijven, de stappen doorlopen van het basisplan, niets toevoegen van jezelf of je lief. Ze veilig beleven, niet buiten de oevers treden van je gevoel. Er zijn mensen die dat doen en – eventueel – met hun catechismus de duivel pletten, met de Koran hun onderbewustzijn slaan, elk verlangen doden. Er ruist iets door hun struikgewas, er roert iets in hun broek, ze smoren het tijdig in de kiem en leven voor de helft.

En dan zijn er jij en ik en onze ontmoeting in het kader van een wip, omdat het kon. Het was niet voorzien dat we elkaar zo graag zouden zien, of toch niet zo snel, maar het klopt. Logisch gewoon. Je had maar net gezegd waar je werkte en onze fantasie zat al in het ballenkot van je basisschool. Had ik je eigenlijk al gezegd dat je daar lange voetbalkousen droeg onder een shortje en ik op zoek was naar mijn bal?

Mijn diepste kreten en breedste gedachten kon ik al met je delen in de app. Nog voor ik de trappen van de stationshal betrad, was de ban al gebroken, het hek weldra van de dam. Deze jongen mocht bij jou komen spelen, we wisten van elkaar vooraf al hoe graag we het deden, in welke vormen en gedaanten, hoe hard of hoe zacht en met hoeveel.

Het is niet het mysterie dat tot hartstocht leidt, noch het geduld, hoe lang houd je eiwit stijfgeklopt? Neen. Alleen van ongeremdheid en open communicatie wordt ons kruis nat en gaan de poorten open. Daarachter loopt een spoor van ontspanning en veiligheid, vertakken zich wegen om langs te verbinden, krioelen hersenspinsels om in lepeltjeslig samen doorheen te woelen, terwijl je haar langs de slapen streelt. Er ligt een Kalmthoutse heide aan brandbaar materiaal, je hoeft het vuur maar aan te poken.

Je moet zo snel mogelijk vrijen en doortastend kijken naar de stafkaart die zich daarop ontvouwt. Daar pas zie je wie zij of hij is, daar pas kan je echt ontmoeten. Daar pas zal je gelukkig zijn, waar alle keurslijven en kuisheidsgordels zijn afgeworpen.

Vandaag zijn er mensen die scholen in brand steken omdat we in de klas kinderen met elkaar gaan leren praten over hun relationeel, amoureus en seksueel leven, omdat we ze gaan leren uitdrukken wat ze voelen. Deze mensen hebben zelf angst om in de hete soep te roeren die hun lijf is, ze zijn bang van zichzelf en zullen zichzelf nooit ontdekken. Ze zijn niet bereid om de noden en behoeften van hun lief te leren kennen. Ze zweren liever bij religieuze boeken, geschreven door mannen die nooit een vrouw hebben ontkleed noch ontleed, niet langs al haar poriën. Ze ontzeggen mij het volle leven en vragen respect voor hun geloof.  

Ik ontmoette een vrouw met wie ik in balans lig. Ze leest mijn betrouwbaarheid niet af aan de lengte van mijn langste relatie. Ze checkt niet langs controlevragen of ik er zou zijn voor haar kroost. Ze duwt geen trauma’s in mijn nek nog voor ik weet waar ze woont. Want ze voelt zich goed in haar vel, praat vrij over seks, werpt alle schaamte af en kan daardoor in zichzelf kijken en zich op anderen richten. Ze is een toonbeeld van persoonlijke groei. Tegen die groei gaan in Brussel 2000 mensen betogen.

Deze vrouw wil mijn verlangens kennen, ze leest alles wat ik schrijf, ze kronkelt rond mijn woorden, ze spint van mijn taal, we doen aan spelling, we verzetten onze zinnen en bakens. Ze vertelt me dat ze droomt van een app om piemels naar lengte, vorm en daadkracht te catalogeren, want ‘je krijgt dat zelf niet bijgehouden’. We lachen ons dood. Even later ligt mijn pijn in haar schoot, over vrouwen die je verwijderen op Tinder, over vrouwen in de knoop, over een redder zijn in nood zonder zelf te worden gehoord. Over een kind dat nog steeds niet is geboren.